คุณพ่อคุณแม่หลายๆท่านคงได้ยินคำบอกเล่าต่อๆกันมาว่าเด็กเล็กต้องฉีดวัคซีนรวมนะเพราะว่าเป็นวัคซีนไม่มีไข้ คำพูดนี้จริงเท็จแค่ไหน คุณหมอจะมาเล่าให้ฟังกันค่ะ
คำถามแรกที่พ่อแม่มือใหม่คงสงสัยกันก็คือวัคซีนรวมคืออะไร
วัคซีนรวมคือวัคซีนที่รวมเอาวัคซีนป้องกันหลายๆโรคมาไว้ในเข็มเดียว ซึ่งก็มีหลากหลายประเภท แต่ที่ได้รับความนิยมและพ่อแม่รู้จักกันดีมากที่สุดก็คือวัคซีนรวมที่ฉีดให้แก่เด็กอายุ 2-4 เดือน ซึ่งได้แก่วัคซีนรวม 5 โรค (คอตีบ-บาดทะยัก-ไอกรน-ฮิบ-โปลิโอฉีด) และ วัคซีนรวม 6 โรค (คอตีบ-บาดทะยัก-ไอกรน-ฮิบ-โปลิโอฉีด-ตับอักเสบบี)
วัคซีนรวมมีข้อดีหลายอย่างเมื่อเปรียบเทียบกับวัคซีนแยกเข็มทำให้คุณหมอหลายๆท่านแนะนำวัคซีนรวมมากกว่าวัคซีนแยกเข็ม เพราะ
1. ลูกน้อยเจ็บตัวน้อยกว่า - ค่อนข้างตรงไปตรงมาเนื่องจากว่าการฉีดวัคซีน 1 เข็มก็คือเด็กเจ็บตัวและร้องไห้ 1 ที (ไม่นับรวมที่พ่อแม่ร้องไห้ในใจตามไปด้วย 1 ที 😭)
คุณหมอหลายๆท่านก็เข้าใจในความกังวลของพ่อแม่และอยากให้เด็กเจ็บตัวน้อยที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้ ดังนั้นการใช้วัคซีนรวมก็จะตอบโจทย์ตรงจุดนี้
2. ลดการเดินทางมาพบแพทย์ – โดยปกติแล้วคุณหมอจะไม่แนะนำให้รับวัคซีนมากกว่า 2 เข็มใน 1 วันเนื่องจากผลข้างเคียงและกังวลว่าเด็กจะเจ็บตัวมากเกินไป (เด็กเล็กๆไม่อึดเท่าผู้ใหญ่นะ)
ซึ่งในช่วง 2-6 เดือน ทารกจะมีชนิดของวัคซีนที่ควรได้รับเป็นจำนวนมาก การใช้วัคซีนรวมจะทำให้ทารกได้รับวัคซีนได้ครบถ้วนด้วยจำนวนครั้งที่มาพบแพทย์น้อยกว่า ซึ่งจะทำให้คุณพ่อคุณแม่สะดวกไม่ต้องวุ่นวายกับการรับวัคซีนมากจนเกินไป
3. ไม่มีไข้ ผลข้างเคียงน้อยกว่าเยอะ – หมอต้องขออนุญาตทำลายความฝันของคุณพ่อคุณแม่หลายๆท่านด้วยการแจ้งว่า “วัคซีนไม่มีไข้ ไม่มีจริงค่า”
ในความเป็นจริงคือวัคซีนรวมนั้นยังมีผลข้างเคียงอยู่บ้าง และอาจทำให้เด็กเป็นไข้ได้อยู่นะคะไม่ใช่ไม่มีไข้เลย แต่ว่าถ้าเทียบกับวัคซีนแยกเข็มแล้วต้องบอกว่าวัคซีนรวมนั้นมีผลข้างเคียงน้อยกว่าอย่างมีนัยยะสำคัญเลยค่ะ
คุณหมอบางท่านอาจเรียกวัคซีนรวมว่า "วัคซีนไม่มีไข้" เนื่องจากคุณพ่อคุณแม่หลายคนเข้าใจผิดไปแล้ว (แบบว่าตามน้ำไปเลยละกัน) แต่หมอหลายๆท่านก็มักจะเรียกว่า "วัคซีนไข้ต่ำ" เพราะตรงกับความเป็นจริงมากกว่า ซึ่งจริงๆแล้วทั้ง 2 อย่างหมายถึงสิ่งเดียวกันนะคะ
ดังนั้นแล้วทุกครั้งหลังลูกน้อยได้รับวัคซีน คุณพ่อคุณแม่ควรเฝ้าสังเกตอาการลูกน้อยด้วยนะคะ🙂
 | บทความโดย พญ.สิริกานดา สมัญญา หัวหน้าศูนย์วัคซีนเด็ก vac2home clinic |
